21 marca 2021

Utopimy marzannę…- czyli ostatnia odsłona zimy u pierwszaków

Miesiąc marzec kończy zimę i zwiastuje wiosnę. Jej kalendarzowy początek wyznaczono na 21 marca. Zgodnie z tradycją tego dnia we wszystkich miejscowościach zbierano się nad wodami dla pożegnania srogiej pory roku. Symbolem zimy była i do dziś jest słomiana kukła. Często ubierano ją w stare, zniszczone łachy, a głowę owijano chustą. Nadawano jej imiona: Marzanna, Marzaniok, Morena, Śmierć, Śmiercicha. Była ona też uosobieniem nie tylko zimy lecz choroby, śmierci i zła, które nękały ludzi w czasie zimowym. Kukłę najczęściej niosły dzieci lub młodzież - z głośnym śpiewem i krzykami, aby wypędzona zima już nie wróciła.

 

Utopimy marzannę szkaradną,

niech z nią troski zimowe przepadną.

Już zrobione wiosenne porządki,

sprzątnęliśmy wszystkie kątki.

Jeszcze chłodno, jeszcze błoto na razie,

lecz na wierzbach widziałam dziś bazie.

A wczoraj widziałam przebiśnieg,

wkrótce pierwsze rozwiną się liście.

Chodźmy, chodźmy marzannę wyrzucić!

Niech śnieg z mrozem już nie wróci.

Ewa Jagodzińska-Wiatrowska

 

Warto wiedzieć, że słomiana kukła to marzanna – słowo piszemy małą literą.

Imię postaci z mitologii słowiańskiej to Marzanna- dla oznaczenia osoby zapisujemy dużą literą.

Wielki słownik ortograficzny PWN

Marzan•na (imię; mit. słow.) -n•nie, -n•nę, W. -n•no

marzan•na (roślina) -rzan•nie, -rzan•nę; -rzann a. marzana

marzan•na (kukła) -rzan•nie, -rzan•nę; -rzann

Słownik języka polskiego PWN

marzanna «słomiana kukła symbolizująca zimę, obnoszona po wsi pierwszego dnia wiosny i topiona w rzece na znak końca zimy»

Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego